Vervoer
Openbare bussen
Het openbaar vervoer met de bussen in Paramaribo en omstreken is goed bruikbaar als je geen haast hebt. Moet je ergens op een bepaalde tijd zijn, dan kun je beter een taxi nemen. Een busrit is goedkoop, de meeste lijnen koste 1.50 SRD voor een rit. Bussen hebben geen vaste vertrektijden, maar vertrekken vanuit het centrum van Paramaribo wanneer ze vol zijn. Dat betekent dat er in de spitsuren ongeveer iedere 10 minuten wel een bus vertrekt. Maar in de daluren, bijvoorbeeld op zondagmorgen, kan het heel lang duren voordat er een bus komt. Als de bus vol is tot en met de laatste zitplaats, dan pas gaat de chauffeur rijden. De route van de meeste lijnen gaat door het centrum naar een buitenwijk en via een andere route terug naar het centrum. Buslijnen die in Paramaribo blijven hebben een nummer. Buslijnen die buiten Paramaribo komen hebben een letteraanduiding. Bijvoorbeeld de bus naar Lelydorp heeft de letters PL.
Er zijn geen vaste halteplaatsen, hoewel er wel gele haltebordjes staan. Op iedere willekeurige plek langs de route kun je een bus aanhouden. Betalen doe je pas bij het uitstappen. Vaak staat op een bordje dat je vooraf moet betalen, maar dat doet niemand. Bij het uitstappen geef je de chauffeur gepast geld in de hand.
Al vroeg in de ochtend, zo vanaf 6 uur rijden er bussen. Maar de laatste bus vertrekt ’s avonds om 21:30 uur vanuit het centrum, of soms al eerder. Na 21.uur wordt het spannend of je nog met de bus thuis komt.
Een kaart of een overzicht van de buslijnen is nauwelijks te vinden (wel als je goed zoekt op internet, buslijnen. Het beste is gewoon te vragen welke buslijn je moet hebben, bijvoorbeeld aan een buschauffeur of bij een winkel in het centrum.
Tip: het is leuk om uit te vinden waar de buslijnen heen gaan. Gewoon in een willekeurige buslijn instappen, blijven zitten en kijken waar je uitkomt. Waarschijnlijk vindt de chauffeur het vreemd dat je op het eindpunt niet uitstapt. Gewoon blijven zitten, vanzelf kom je weer terug in Paramaribo. Je hoeft maar één keer de ritprijs van 1.50 SRD te betalen, maar de kans is groot dat de chauffeur dan toch om een extra SRD vraagt. Het is een goedkope excursie naar de plaatsen in Paramaribo en omstreken waar je anders nooit komt.
Taxi
Moet je ergens op tijd zijn, of je gaat ’s avonds laat naar huis, neem dan een taxi. Taxi’s zijn naar Nederlandse maatstaf goed betaalbaar. Volgens mijn observatie zijn er drie soorten taxi’s. Ten eerste de officiële taxi’s met een duidelijk herkenbare gele wagen, met een tarief volgens de taximeter. Dan de taxi’s die te vinden zijn bij herkenbare taxibedrijven maar die in niet herkenbare auto’s rijden. Hun prijzen liggen redelijk vast en er valt niet af te dingen. Als laatste de particuliere chauffeurs die vaak met hun eigen wagen te vinden zijn in het centrum, bij deze chauffeurs kun je proberen af te dingen. Zie je eruit als toerist dan is de vraagprijs gelijk hoger.
Fiets
Door het ontbreken van fietspaden en het drukke autoverkeer wordt fietsen afgeraden. Het is te doen met goed uitkijken en met het concentreren op het links rijden. Er worden vaak ongelukken met fietsers in de kranten vermeld.
Te voet
Lopen lijkt veiliger dan fietsen, maar door de hoge temperatuur is het lopen van lange afstanden overdag niet aan te bevelen. In het centrum is lopen een snelle manier om je te verplaatsen over korte afstand. De drukte met het verkeer in het centrum zorgt voor files in de stad en voor parkeerproblemen. In de buitenwijken zijn geen trottoirs en daar is voorzichtigheid vanwege het verkeer met auto’s en brommers geboden.
Beveiliging
Het eerste wat opvalt aan de woonhuizen is de overmaat aan tralies voor de ramen, of te wel dievenijzer. Balkons en waranda’s worden ook vaak omgegeven met een stevig sierhekwerk. Het blijkt nodig te zijn om de woning onaantrekkelijk voor inbrekers te maken. Ook in winkels en supermarkten is de kassa omsloten door een traliewerk. De boodschappen en het geld passen net door een kleine opening. Enerzijds geven al die maatregelen een veilig gevoel, anderzijds veroorzaken al die hekwerk grote problemen bij brand. Vaak verschijnen er berichten in de media over noodlottige gevallen waarbij de bewoners hun brandend huis niet konden ontvluchten omdat de sleutels van het metalen hekwerk niet op tijd gevonden konden worden. Zelf heb ik mij nooit onveilig gevoeld. Wel heb ik in het bedrijf waar ik werkte tips gegeven hoe men de veiligheid in het gebouw kan vergroten in geval van calamiteiten. Helaas geeft de brandweer alleen vrijblijvende adviezen, maar neemt geen dwingende maatregelen.
Ga je terug
In Nederland wordt vaak aan mij gevraagd of ik terug ga. Ja, misschien voor een kortere periode en geen heel jaar. Teruggaan geeft het gevoel van thuiskomen. Voor een eventueel langer verblijf zou ik de zaken wat anders aanpakken, zoals de afstand tussen wonen en werken veranderen en nevenactiviteiten zoeken.