Toen ik terug kwam uit Suriname vroeg iedereen die ik ontmoette: “hoe was het?”. Als ik dan zei dat ik in Suriname harder en langer moest werken dan in Nederland, klonk dat vreemd. Het beeld dat men heeft van Suriname is dat het een land is waar het er relaxed aan toe gaat en men zich nergens druk over maakt. De indruk bestond dat ik de hele dag onder een palmboom gezeten zou hebben. Ondanks dat ik vrijwilligers werk deed, maakte ik meer uren dan bij mijn betaalde baan in Nederland. Ik was gewend aan een vijfdaagse werkweek met zo’n acht uur per dag en bovendien variabele werktijden. Bij mijn tijdelijke baan bij het mediabedrijf in Suriname ging men uit van minstens tien werkuren per dag, vaak was ik twaalf uur per dag aanwezig. Een werkweek van zes dagen blijkt in dat land ook heel gewoon te zijn. Zonder te vragen of het wel schikte, ging men er vanuit dat ik ook op zondag aanwezig was. Zo kwam ik gemakkelijk aan zeventig werkuren per week. Later heb ik bedongen om minstens een dag in de week vrij te hebben. Voor het werk en ook voor mij was het handigst om de zaterdag vrij te zijn. Op de zaterdag is er in het centrum van Paramaribo nog enige activiteit, op zondag lijkt de stad uitgestorven.
Deze lange werktijden ontstonden deels ook omdat mijn appartement vlakbij het bedrijf gelegen was. Men ging er bijna als vanzelfsprekend vanuit dat ik altijd beschikbaar was. Anderzijds, het bedrijf is een mediabedrijf en moet dus inspelen op de actualiteit van de dag. Het is dus te verwachten dat de werktijden onregelmatig kunnen zijn. Het begrip ‘vrijwilligerswerk’ is nauwelijks bekend in Suriname. In de beleving van de inwoners en zeker van de directe collega’s is het ondenkbaar dat je gaat werken en er niets voor betaald krijgt. De vergoeding die ik kreeg was het mogen gebruiken van het appartement, dus een overeenkomst met gesloten beurs. Behalve bij de directie, was het bij niemand bekend dat ik niets uitbetaald kreeg. Als ik dat wel bekend zou maken dan zou men niet snappen dat ik bereid zou zijn om voor niets te werken, men zou mij voor gek verklaren. Doordat de Surinamers een karig inkomen hebben en vaak meerdere banen moeten hebben om huis en gezin te onderhouden, past iemand die vrijwillig werkt niet in dat beeld. Het lijkt juist andersom te zijn, omdat je uit het buitenland komt en functioneert als expert op je vakgebied, wordt aangenomen dat je een goed salaris krijgt. Alleen met enkele mensen met wie ik een hele goede band had, heb ik mijn ‘geheim’ gedeeld.
In de situatie dat iedereen aanneemt dat je als volwaardige kracht ingehuurd bent, past het niet om minder werkuren te maken dan de rest van de werknemers binnen het bedrijf. Zo ontstaat de situatie dat ik lange werkweken had en alleen op zaterdag vrij was. Op de zondagen waren de aanwezigheidsuren wat relaxter en werd er ’s middags vaak voor een warme lunch gezorgd. Dat was iets wat ik zeer kon waarderen.
Op feestdagen werd meestal ook aangenomen dat ik beschikbaar was. Juist omdat de andere betaalde werknemers dan wel een vrije dag hadden, was er de mogelijkheid bepaalde systemen te onderhouden die anders in gebruik zouden zijn. Tot op zekere hoogte ben ik daar in meegegaan. Er zijn feestdagen geweest dat ik moest werken en feestdagen waarop ik op eigen verzoek vrij was. Het moge duidelijk zijn dat ik niet echt onder een palmboom gezeten heb.
Doordat de beschikbare technische kennis in land vrij gering is, werd ik als buitenlander toch snel als de expert gezien. Ik had een behoorlijke achtergrond op technische gebied ook met apparatuur die in mediabedrijf voor radio en tv gebruik worden. Maar men verwachtte wonderen van mij. Er waren dikwijls problemen waarbij de oplossing niet voor de hand lag. In zo’n geval moest ik op het probleem studeren, of expertise inroepen, bijvoorbeeld bij de fabrikant of in Nederland. Het oplossen van dergelijke problemen duurt dan wat langer. Hoewel ik uiteindelijk wel alle problemen opgelost heb, had ik het gevoel dat men wat ongeduldig werd als het lang duurde. In mijn beleving was het oplossen van de problemen interessant en uitdagend, maar als men onvrede uitte over iets wat te lang duurde, dan vond ik dat minder plezierig. Er zijn een aantal momenten geweest waarop ik dacht: ‘als men nu nog langer blijft zeuren, dan pak ik mijn koffers in en vlieg terug’. Zover is het uiteindelijk nooit gekomen.
Tip: Maak vooraf duidelijke afspraken over werktijden en aanwezigheidsuren. In mijn geval zijn daar nooit concrete afspraken over gemaakt en misschien is het ook wel mijn fout geweest om daar niet expliciet op aan te dringen.
Soms vragen kennissen in Nederland: “was het leuk?”. Dan zeg ik altijd: “het was een bijzondere ervaring”, om aan te geven dat niet alle momenten even leuk waren. Wel kijk ik tevreden terug op het werk wat ik in Suriname verricht heb.